7Q คือ IQ EQ CQ MQ PQ AQ และ SQ

1. IQ (Intelligence Quotient) ความฉลาดทางสติปัญญา เป็นความสามารถในการคิด วิเคราะห์ การคำนวณ และการใช้เหตุผล   
               
2. EQ (Emotional Quotient) ความฉลาดทางอารมณ์ เป็นความสามารถในการรับรู้ เข้าใจอารมณ์ตนเองและผู้อื่น สามารถควบคุม อารมณ์และยับยั้งชั่งใจตนเองและแสดงออกอย่างเหมาะสม รู้จักเอาใจเขามาใส่ใจเรา รู้จักรอคอย รู้จักกฎเกณฑ์ระเบียบวินัย มีจิตใจร่าเริงแจ่มใส และ มองโลกในแง่ดี การเจริญพรหมวิหาร 4 (เมตตา กรุณา มุทิตา และอุเบกขา) จะช่วยเสริม EQ ได้           
               
3. CQ (Creativity Quotient) ความฉลาดในการริเริ่มสร้างสรรค์ มีความคิด จินตนาการหรือแนวคิดใหม่ๆ ในรูปแบบต่างๆ เช่น การ เล่น งานศิลปะ และการประดิษฐ์สิ่งของ นักวิจัยพบว่าการเล่นและทำกิจกรรมที่ส่งเสริมจินตนาการเช่น การเล่นศิลปะ การหยิบจับของใกล้ตัวมาเป็น ของเล่น การเล่านิทาน เป็นต้น จะทำให้มี CQ ดี         
               
4. MQ (Moral Quotient) ความฉลาดทางศีลธรรม จริยธรรม คือมีความประพฤติดี รู้จักผิดชอบ มีความซื่อสัตย์ รับผิดชอบ มี จริยธรรม เป็นแนวคิดที่มุ่งตอบคำถามว่าการที่เรามีคนที่ IQ ดี EQ สูง แต่ถ้ามีระดับจริยธรรมต่ำก็อาจใช้ ความฉลาดไปในทางที่ไม่ถูกต้องก็เป็นได้ MQ จึงเน้นเรื่องการปลูกฝังความดีงาม ซึ่งตรงกับหลักศาสนาหลายศาสนาที่สอนให้คนเป็นคนดี
                             
5. PQ (Play Quotient) ความฉลาดที่เกิดจากการเล่น เกิดจากความเชื่อที่ว่าการเล่นพัฒนาความสามารถของเด็กได้หลายด้าน ทั้ง พัฒนาการด้านร่างกาย ความเฉลียวฉลาด ความคิดส ร้างสรรค์ อารมณ์และสังคม PQ จึงเน้นให้พ่อแม่เล่นกับลูก ถึงกับมีคำพูดที่ว่าพ่อแม่เป็น อุปกรณ์การเล่นที่ดีที่สุดของลูก
                 
6. AQ (Adversity Quotient) ความฉลาดในการแก้ไขปัญหา คือมีความยืดหยุ่นสามารถปรับตัวในการเผชิญปัญหาได้ดี และพยายาม เอาชนะอุปสรรคความยากลำบากด้วยตัวเอง ไม่ย่อท้อง่ายๆ มองปัญหาเป็นเรื่องท้าทาย ไม่ใช่เรื่องที่ต้องจำนน

7. SQ (Social Quotient) ความฉลาดทางสังคมที่จะใช้ชีวิตอยู่ร่วมกับผู้อื่น เพราะมนุษย์ไม่สามารถอยู่คนเดียวได้ ต้องพึ่งพาอาศัยซึ่ง กันและกัน มีน้ำใจเอื้ออาทรต่อเพื่อนร่วมสังคมด้วยกัน ไม่คิดว่าตนเองเหนือกว่าใคร ต้องมีใจเปิดกว้างยอมรับฟังความคิดเห็นของผู้อื่น อีกทั้งต้องไม่ เบียดเบียนซึ่งกันและกัน

ปัจจุบันนักวิจัยยืนยันว่า IQ มีส่วนเกี่ยวข้องกับความสำเร็จในชีวิต เช่น การทำงาน การเรียน แค่ 20% เท่านั้นครับ ดังนั้นจึงไม่ควรยึดถือแต่เพียงระดับความฉลาดของสติปัญญา (ทางโลก) เท่านั้น ลองให้ความสนใจกับ Q ที่เหลือด้วยก็จะทำให้เรา เป็นผู้หนึ่งที่ดำรงชีวิตอยู่ร่วมในสังคมได้อย่างมีความสุข

--
Q ทั้ง 7 กับ มนุษย์ที่สมบูรณ์ โดย.อ.Boom
ปัญหาการเรียนการสอนของครูอาจารย์ข้อหนึ่งก็คือ การตอบรับการเรียนรู้ของเด็กไม่เท่ากัน เด็กบางคนเรียนรู้ได้เร็ว เด็กบางคนเรียนรู้ได้ช้า (ต้องอธิบายถึง 2-3 เที่ยวจึงจะเข้าใจ) แต่ก็เข้าใจ นี้คือ ความชาญฉลาดด้านปัญญา ความทรงจำ (IQ) ที่แตกต่างกัน
เด็กบางคนเรียนไม่เก่ง (IQ ไม่สูง) แต่เป็นคนสนุกสนาน อารมณ์ดี ไม่เครียด รู้การจักระงับอารมณ์โกรธเป็น (เราเรียกเด็กคนนี้ว่า มี EQ สูง
เด็กบางคน IQ ไม่สูง (เรียนพอใช้) EQ ดี (อารมณ์ดี สนุกสนาน) กริยามารยาทดี ชอบช่วยเหลือผู้อื่น เราเรียกเด็กคนนี้มี EQ MQ และ SQ สูง
เรียนดี มารยาทไม่ดี เห็นแก่ตัว สมแล้วหรือกับคุณค่าของความเป็น “คน”

ปัจจัยที่มีผลต่อการเรียนรู้ของคนเรา ก็คือ IQ ความชาญฉลาด แต่ความฉลาดก็ยังไม่ใช่สิ่งจำเป็นที่สุดของความเป็นคน คนเราจะต้องมีองค์ประกอบของ 7Q อย่างประสมประสาน ซึ่งจะทำให้คนเราได้ชื่อว่า “มนุษย์ที่สมบูรณ์” ลองตวจสอบ กับ 7Q ดูซิว่า Q ตัวใดเราสูงเราต่ำ แล้วปรับปรุงอย่างประสมประสาน จะทำให้เราดำเนินชีวิตได้อย่างมีความสุข ในยุคโลกาภิวัตน์ ที่สังคมกำลังถามหา คุณธรรมและจริยธรรม

Q ทั้ง 7 กับ มนุษย์ที่สมบูรณ์

1.IQ : Intelligent Quotient
หมายถึง มาตรวัดความฉลาดทางปัญญา ความจำ ความคิด

2.EQ : Emotional Quotient
หมายถึง มาตรวัดความฉลาดทางอารมณ์ ไม่กังวลไม่เครียด รู้จักการระงับความโกรธเป็น

3.MQ : Moral Quotient
หมายถึง มาตรวัดความฉลาดทางคุณธรรมจริยธรรม ระดับสติปัญญาทางด้านศีลธรรม

4.AQ : Adversity Quotient
หมายถึง มาตรวัดความสามารถในการควบคุมกำกับและเอาชนะปัญหาอุปสรรคได้ มีความมุ่งมั่นไม่ย้อท้อต่ออุปสรรค

5.SQ : Spiritual Quotient
หมายถึง มาตรวัดระดับการพัฒนาการทางด้านจิตใจ มีจิตวิญญาณที่ดี เข้าใจในการปฎิบัติตนเข้ากับคน สังคม และวัฒนธรรมที่ดีได้

6.CQ : Creativity Quotient
หมายถึง มาตรวัดระดับความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ สังสรรค์สิ่งที่ดี ๆ

7.PQ : Physical Quotientหมายถึง มาตรวัดระดับความฉลาดทางด้านพลานามัย คือมีความมั่นใจในการเคลื่อนไหวของร่างกาย

--
IQ = Intelligence Quotient   

ความฉลาดทางสติปัญญา เชาว์ไวไหวพริบ

EQ = Emotional Quotient   

ความฉลาดทางอารมณ์ มีความสุขสร้างสรรค์ อยู่ร่วมกันกับคนอื่นได้

MQ = Moral Quotient

มีคุณธรรมประจำใจ ซื่อสัตย์ มีวินัยห่างไกลอบายมุข

PQ = Play Quotient หรือ Physical Quotient

ความฉลาดทางพลานามัย ฉลาดในการเล่น มั่นใจตัดสินใจได้

SQ = Social Quotient

ฉลาดในการเข้าสังคม มีทักษะในการอยู่ร่วมกับผู้อื่น

AQ = Adversity Quotient

ความสามารถในการแก้ปัญหา และการเผชิญกับวิกฤต 

HQ = Health Quotient

ความสามารถในการดูแลและจัดการสุขภาพพลานามัยของตนเอง

OQ = Optimist Quotient

ความสามารถในการมองโลกในแง่บวก

UQ = Utopia Quotient

ความสามารถในการคิดสร้างสรรค์

Q ต่างๆ ดังนี้
เชาว์ปัญญา ( IQ, Intelligent Quotient) คือ ความสามารถด้านสติปัญญา การเรียนรู้ จดจำด้านวิชาการ คณิตศาสตร์ วิทยาศาสตร์ การแก้ปัญหาเชิงตรรกะ และการคิดวิเคราะห์ การทดสอบ IQ วัดได้ด้วยแบบทดสอบ คน IQ สูง มักเป็นผู้เรียนเก่ง ฉลาด ทำอาชีพที่เกี่ยวกับการใช้ความคิด ความจำ เช่น แพทย์ วิศวกร นักการเงิน เป็นต้น IQ มี องค์ประกอบหลายด้านทั้งพันธุกรรม การฝึกฝนตนเอง และสภาพแวดล้อมที่มีผลต่อพัฒนาการของเด็ก ตลอดจนความรักและความเอาใจใส่จากพ่อแม่ อย่างไรก็ตามไอคิวมีผลต่อการประสบความสำเร็จในชีวิตเพียง 20% เท่านั้น

ปรีชาทางอารมณ์ (EQ, Emotional Quotient) คือ การรู้จักควบคุมตนเอง เข้าใจอารมณ์ มีวินัยบังคับใจตนเอง ไม่แสดงออกตามอารมณ์พาไป คน EQ สูง จะมีมนุษยสัมพันธ์ดี เข้ากับคนอื่นง่าย ทำงานเป็นทีมได้ สร้างสัมพันธภาพกับผู้อื่นและรักษาให้ยืดยาวได้ รู้จักเห็นอกเห็นใจและเข้าใจความรู้สึกของคนอื่น ซึ่งอารมณ์สำคัญที่ต้องควบคุมให้ได้คือก้าวร้าว ความต้องการทางเพศ ความกลัว และมนุษยสัมพันธ์กับผู้อื่น

ความสามารถในการเผชิญอุปสรรค (AQ, Adversity Quotient) คือ การมีน้ำอดน้ำทนในการเอาชนะอุปสรรคที่ผ่านเข้ามาในชีวิต, ความพยายามควบคุมสถานการณ์และแก้ไขสถานการณ์และกล้าเผชิญอุปสรรคด้วยตนเอง, มุมมองปัญหาที่ต้องแก้ไขว่ามีจุดจบไม่ทางใดก็ทางหนึ่ง, อดทนและทนต่อปัญหาต่างๆ ได้ มีงานวิจัยพบว่าคนที่มี AQ สูงหรือมีจิตใจชอบการต่อสู้ จะมีสุขภาพแข็งแรงไม่ค่อยเจ็บป่วย หากเจ็บป่วยก็จะฟื้นตัวเร็วกว่าผู้ที่ AQ ต่ำ ที่รู้สึกพ่ายแพ้ท้อแท้อยู่ตลอดเวลา หากเป็นมากอาจถึงขั้นเป็นโรคซึมเศร้าและฆ่าตัวตายในที่สุด

การมีจริยธรรม ศีลธรรม (MQ, Moral Quotient) คือ จริยธรรมและศีลธรรมส่วนตัว ส่งผลต่อการควบคุมตนเองให้มีระเบียบวินัย รับผิดชอบต่อตนเองและสังคม ซื่อสัตย์ กตัญญู มีความรู้ผิดถูกสำนึกชั่วดี อ่อนน้อมถ่อมตนและมีสัมมาคารวะ ซึ่ง MQ ไม่สามารถฝึกฝนหรือ ขัดเกลาได้ในเวลาสั้นๆ แต่เกิดจากการสั่งสมและปลูกฝังตั้งแต่เด็กและฝังลงใต้จิตสำนึก เมื่อถูกกระตุ้น(ตอนเป็นผู้ใหญ่) MQ จะแสดงออกมา แต่ถ้าบุคคลนั้นไม่เคยถูกปลูกฝัง MQ มาก่อน เมื่อถูกกระตุ้นก็อาจไม่สามารถเป็นคนดีได้มากนัก
พลานามัยสมบูรณ์ (HQ, Health Quotient) คือ การมีสุขภาพแข็งแรง ปราศจากโรคภัยไข้เจ็บ เพราะหากร่างกายไม่แข็งแรง การพัฒนาคิวด้านอื่นๆ คงเกิดขึ้นไม่ได้ การดูแลสุขภาพที่ดีควรดูแลทั้งการออกกำลังกาย อาหาร และสุขภาพใจ ไปพร้อมกัน

รู้เล่นให้เป็นสุข (PQ, Play Quotient) คือ การมีทักษะในการเล่น การวางแผน การเคลื่อนไหว การตัดสินใจ การทำงานเป็นหมู่คณะ รู้แพ้ รู้ชนะ รู้อภัย (สร้างได้ตั้งแต่ยังเด็ก)

ทักษะทางสังคม (SQ, Social Quotient) คือความสามารถในการเข้าสังคม มีมนุษยสัมพันธ์ดี ยิ้มแย้มแจ่มใส การวางตัว บุคลิกภาพในการเข้าสังคม รวมถึงภาษากาย (body language) ขณะพูดกับผู้อื่น การตรงต่อเวลาและมารยาททางสังคมด้วย SQ อาจมีความใกล้เคียงกับ EQ แต่ต่างกัน เพราะ SQ เป็นเรื่องที่เกี่ยวกับการวางตัวในสังคม มีการแต่งตัว การพูดจา ส่วน EQ เป็นเรื่องของอารมณ์และมนุษยสัมพันธ์ไม่มีเรื่องของการแต่งตัว เข้ามาเกี่ยวข้อง แต่ทั้งสองตัวนี้ก็เกื้อหนุนกัน เพราะหากเป็นคนที่ EQ และ SQ สูง ก็จะได้รับการยอมรับจากสังคมมากกว่า

การมองโลกแง่ดี (OQ, Optimist Quotient) คือ การมองโลกแง่ดี เปลี่ยนมุมมองใหม่ ทำจิตใจให้แจ่มใส พร้อมเผชิญปัญหา มองอุปสรรคเป็นความท้าทาย การมองโลกแง่ดีทำให้เป็นคนมีสุขภาพจิตดีเมื่อเกิดปัญหาไม่เครียดจนเกินไปและ พร้อมจะฝ่าฟันไป ซึ่งต้องมีความมานะอดทน (AQ) ช่วยในการเอาชนะ อุปสรรค คนที่มองโลกแง่ดีและมีความมานะอดทนจึงเป็นผู้ประสบความสำเร็จในชีวิตมากกว่า ผู้มองโลกแง่ร้าย และไม่กล้าที่เผชิญปัญหา

สร้างสรรค์จินตนาการ (UQ, Utopia Quotient) คือ ความสามารถในการสร้างสรรค์จินตนาการ รู้จักคิดฝัน (ทางบวก) เป็นที่มาของความคิดเชิงสร้างสรรค์ (Creative) จินตนาการ เป็นการพัฒนาสมองซีกขวา คนที่มีพลังในการจินตนาการจะเป็นผู้สามารถสร้างสรรค์งานใหม่ สิ่งใหม่ๆ คนที่มีพลังในการจิตนาการจะเป็นผู้กล้าลองผิด ลองถูก และพร้อมจะเผชิญปัญหา แต่ถ้าเป็นคนที่ใช้พลังด้านจินตนาการด้านลบ หรือในทางที่ผิด อาจกลายเป็นคนหุนหันพลันแล่น ก้าวร้าว ขาดการไตร่ตรอง ต่อต้านสังคมและคนรอบข้าง ยึดติดอยู่ในโลกแห่งความฝัน