ไม่จำเป็นต้องเป็น "หัวหน้า" ก็ "ก้าวหน้า" ได้

หนึ่งในสิ่งที่ผมมองว่าแปลกประหลาดอย่างหนึ่งในโลกแห่งการทำงานปัจจุบัน คือ การที่สังคมมักจะมองว่าคนที่ดำรงตำแหน่งหัวหน้าคือคนที่ดีกว่า มีความก้าวหน้าทางการงานมากกว่า เก่งกว่า และสมควรได้รับค่าตอบแทนมากกว่า

ผมไม่รู้ว่าผมคิดเอาเองง่ายเกินไปหรือเปล่านะครับ แต่ผมมองว่าคนที่เป็นหัวหน้าไม่จำเป็นต้องได้รับค่าตอบแทนสูงกว่าลูกน้องเสมอไป เพราะลักษณะงานของหัวหน้ากับลักษณะงานของลูกน้องมันต่างกัน ทักษะของหัวหน้ากับทักษะของลูกน้องก็ต่างกัน ความแตกต่างนี้ทำให้บางคนถนัดที่จะเป็นหัวหน้า ในขณะที่บางคนถนัดที่จะเป็นลูกน้อง มันขึ้นอยู่กับธรรมชาติของแต่ละคนว่ามีความเหมาะสมกับงานประเภทไหนมากกว่ากัน ดังนั้น เราจึงไม่สามารถเปรียบเทียบหัวหน้ากับลูกน้องกันได้ว่าใครเหนือกว่าใคร เพราะต่างฝ่ายต่างทำหน้าที่คนละหน้าที่กัน

หลายคนบอกว่าสาเหตุที่ทำให้สังคมยกย่องหัวหน้ามากกว่าเป็นเพราะว่าทักษะที่หัวหน้าต้องเรียนรู้ยากกว่าทักษะของลูกน้อง แต่ผมไม่เห็นด้วย ผมมองว่าหัวหน้าที่กล่าวเช่นนั้นคงจะมีธรรมชาติที่เหมาะกับการเป็นลูกน้องมากกว่า แต่สาเหตุที่พวกเขาดันทุรังอยากจะเป็นหัวหน้าเป็นเพราะว่าในสังคมปัจจุบันนี้ หากเราต้องการจะให้ชีวิตการทำงานของเรามี “ความก้าวหน้า” เราจำเป็นที่จะต้องเป็นผู้บริหาร ซึ่งแนวคิดดังกล่าวนี้ถือเป็นแนวคิดที่อันตรายต่อผลการดำเนินงานขององค์กรเป็นอย่างมาก สังเกตได้จากตัวอย่าง (ที่เป็นเหตุการณ์จริงในอดีต) ต่อไปนี้

กาลครั้งหนึ่งนานมาแล้ว มีหมออยู่คนหนึ่ง ซึ่งมีฝีมือในการผ่าตัดสูงมาก เจ้าของโรงพยาบาลเห็นว่าหมอคนนี้มีผลงานที่โดดเด่นกว่าหมอคนอื่นๆ จึงตัดสินใจเลื่อนตำแหน่งให้คุณหมอกลายเป็นผู้อำนวยการโรงพยาบาลแห่งนั้น ผลลัพธ์ของการเลื่อนตำแหน่งครั้งนี้มีอยู่ 2 ประการ ประการแรก โรงพยาบาลสูญเสียหมอฝีมือขั้นเทพไปหนึ่งคน ประการที่สอง โรงพยาบาลได้ผู้บริหารแย่ๆเพิ่มมาหนึ่งคน

โดยส่วนตัว ผมมองว่าสถานการณ์คงจะไม่เลวร้ายเช่นนี้ ถ้าหากว่าโรงพยาบาลให้รางวัลคุณหมอโดยการเสนอทางเลือก 2 ทางให้คุณหมอเป็นคนตัดสินใจ ทางเลือกที่หนึ่งคือการให้คุณหมอกลายเป็นผู้บริหาร อีกทางเลือกหนึ่งคือการให้คุณหมอกลายเป็นหมอระดับอาวุโส (Senior) ซึ่งหน้าที่ของตำแหน่งนี้ก็ไม่ต่างอะไรกับหน้าที่ของหมอคนอื่นๆ (แต่เงินเดือนประจำตำแหน่งจะสูงกว่าหมอระดับธรรมดามาก) นอกเหนือไปจากการทำหน้าที่เป็นพี่เลี้ยง/ติวเตอร์ให้แก่หมอคนอื่นๆบ้างเป็นครั้งคราวเท่านั้น